Kio estas "dekstro" ? - Hatena de Esperanto

ようやく哲学に関連することを書く日がやってきた、と言っても「論理学」に関することだが。また、この論理学もヘーゲル的なそれにすぎないのだが。

Finfine alvenas al mi la tago, en kiu mi priskribas pri la afero rilata kun filozofio. Sed pri "logiko". Kaj la "logiko" (de mi) estas simple Hegela.

昨日テレビのクイズ番組で、「右」は『広辞苑』に何と説明してあるか、というのがあった。
「右」といえば人は「左」を直接に想起する。「右」は「左の反対」「左でないもの」である、「左」は「右でないもの」である。そして「右」がなければ「左」もなく、「左」がなければ「右」もない。
すなわち両者は相互に否定しあう関係にありながら、相互に依存している概念である。こうした複数の概念の関係を「反省関係」という。反省関係は自己を説明するのに固有の他者をもってするのだが、それはたとえば「右は左の反対」というのは「右は右である」と言っているのに等しい。「同語反復」とはこのことである。
論理学的に、「左右」という反省対概念がどのように導出されうるのか、ヘーゲルの論理学の本は、どこかダンボール箱の中なので、ここでは省略する。
先回りして言えば、「平面」上における点の線的な「移動運動（観念的でもよい）」の、すなわち一定の方向軸に関する当該の線の両側を「左右」と言うのであるが、「線」から直接「左右」が生じるのではなく、「ノモス」（社会制度）が任意に「左右」と命名するのである。
すなわち、平面上の移動運動を前提しながら社会が「左右」という呼称を決めているのである。
地球上において最もプリミティブに観察できる平面的な移動運動・もしくは「方向」は何か。それは太陽の動き、地球の自転である。したがって、東西（南北）こそが地球上で決定的な方向軸となる。

そこで答えは、たとえば『広辞苑』では

右とは、南を向いたときの西の方向

他の辞書では

右とは、北を向いたときの東の方向

である。
あなたの国の辞書には何とかいてあるだろうか。

Je la hieraŭa demand-programo de TV aperis: Kiel oni eksplikas "dekstron" en la vortaro "Kooĵien*1"?
Per "dekstro" oni kutime rekte imagas "maldekstron". "Dekstro" estas "la malo de maldekstro" aŭ "la aĵo kiu ne estas dekstro". Kaj sen "dekstro", ankaŭ ne "maldekstro"; sen "maldekstro", ankaŭ ne "dekstro".
T.e. ili estas tiaj kompreno (Begriff), kiaj ambaŭ estas en la rilato reciproke neigi, kaj tamen samtempe ili dependas unu la alian. Tia rilato inter pluraj komprenoj estas "reflekta rilato". La kompreno en reflekta rilato prezentus sin per sia propra alio, sed tio estas ekzemple: ke "dekstro estas malo de maldekstro", egalas al ke "dekstro estas dekstro". Tio estas je la "taŭtologio".

Kiel la reflekta para "dekstro-maldekstro" estas elkondukata, mi ne mencias tion ĉi tie, ĉar la libro de Hegela logiko estas en iu skatolo el ondumita kartono kaj mi ne trovas ĝin.

Antaŭvenante mi diras: "dekstro-maldekstro"n oni nomas pri la ambaŭflankon de la linio sur la "ebeno". Kaj la linio estas (eĉ idea) translokiĝa movado de punkto, kaj linio estas certa direkta akso. Sed "(mal-)dekstro" ne genesas el la "linio", la "nomoso (= moro, socia kutimeco)" nomas ĝin laŭvole kiel "dekstro-maldekstro".
T.e. per premiso de la surebenan translokiĝan movon socio decidas la nomon, "dekstro-maldekstro".
Kio estas la surebena translokiĝa movo aŭ "direkto", kiun oni povas observi plej primitive kaj plej universale sur la terglobo? Tio estas la movo de la suno, rotacio de la terglobo. Konklude ja la oriento-okcidento (sudo-nordo) estas la absolute direkta akso sur la tero.

Do la solvo de la demando, ekzemple en la vortaro "Kooĵien":