Pirahano / ピダハン - Hatena de Esperanto

12月15日（土）午後7時00分〜7時44分
再放送 12月24日（月）[（日）深夜] 午前0時00分〜0時44分

ピダハン謎の言語を操るアマゾンの民

ブラジル・アマゾンの奥地に、不思議な言語を持つピダハンと呼ばれる少数民族がいます。彼らの言語には数や色を示す言葉がなく、過去や未来の時制もほとんど見られません。ピダハンの人々は、アマゾンの豊かな自然の恵みの中で、「過去」を思い患うことも「未来」を憂うこともなく、充実した「現在」を生きているのです。心豊かなピダハンの人々の暮らしを、長年、彼らと共に暮らした元宣教師のアメリカ人言語学者の目を通して見つめます。

http://www.nhk.or.jp/dramatic/backnumber/296.html

2012-12-15 19:00-19:44
2012-12-24 24:00-24:44

Pirahano, amazona etno kiu parolas misteran lingvon

En profundo de la amazono, Brazilo, troviĝas etno nomata Pirahano kiu havas misteran lingvon. Ilia lingvo ne havas la vortojn pri nombro kaj koloro, kaj ĝi preskaŭ ne havas la tenson kiel estonteco kaj pasinteco. La pirahananoj ne bedaŭras "pasintecon", nek maltrankviliĝas pri "estonteco", sed ili vivas en nur "prezenco (nuno)" en la amazona riĉa naturo. Ni rigardu la kor-riĉan vivon de Pidahano tra la okuloj de la usonana lingvisto, kiu longe vivis kun pidahano kiel misiisto.

http://www.nhk.or.jp/dramatic/backnumber/296.html

オリジナルは「アマゾン・コード」というタイトルらしい。
Ĝi estas origine la TV-programo titolita "The Amazon Code" (de Essential Media and Entertainment, Aŭstralio, 2012).

番組によれば、ピダハン語の特徴（上に引用した以外）は「リカージョン」の欠如であり、リカージョンとは入れ子構造で文章を長くできることである、と紹介されていた。たとえば、「私は英語を学ぶ」→「私は英語を学ぶ」と劉さんは言った→「『私は英語を学ぶ』と劉さんは言った」と趙さんは言っている→…　
また「〜と」「〜または〜」という語もないらしい、と。
Kaj laŭ la programo, la apartaĵo de la pidahana lingvo (krom la supre minciitaj) estas, ke ĝi mankas rikoron. Kaj la "rikoro" estas lingogo per inkluzivo de aliaj frazoj. Ekz: "mi lernas la anglan" ---> Johano diris, ke li lernas la anglan. ---> Marko diris, ke Jonano diris, ke li lernas la anglan....
Kaj krome la pidahana ne havas la vortojn "kun" kaj "aŭ".

当の言語学者のダニエル・エヴェレットによれば、チョムスキーの説に反して、言語は生得的ではなく文化的なのではないか、と。
D-ro Daniel Everett asertas, la lingvo-kapablo aŭ lingvo-strukturo ne estas komuna, nek denakska. Ĝi estas influata (aŭ kreata) de viv-kulturo (kontraŭ Noam Chomsky).

前に言及した『ピダハン』は日本では今年の発売だが、昨日見た番組によれば、その著書以降、著者とピダハンとはそれぞれ激しい変化に見舞われていて、非常に驚かされた。
Antaŭe mi menciis pri la "Pirahano", la libro estis eldonita en ĉi tiu jaro (en Japanio tradukite). Sed laŭ la TV-programo, kiun mi hieraŭ spektis, la aŭtoro kaj pidahano respektive jam ricevis grandan ŝanĝon, kaj mi tre miris tion.

www.youtube.com