メーリングリストを拝読して。
電話（機） telefon/o がもともと道具としての tele-phone を源としているから、telefon/il/o 電話/道具 とは言わない、telefon/o 電話と書いて電話機を意味するのだという。そうやさしく丁寧に先輩から言われたのだそうだ。
ヨーロッパ言語としてのエスペラントの単語群のなかで、telefon/o というのはそういうものなのだ、という何かトリビアな「知識」としては「ふーん、おもしろい」のだが、たとえば英語からすれば、telephone や phone は可算・不可算名詞に動詞に形容詞に副詞と万能・あいまいな単語なのだから、「telefon という語根はもともと名詞なのだ。語根は語尾に関わらず品詞性をもともと持っているのだ」などと言われると、「カチン」と来てしまう。
エスペラントのくせに！ えらそうに！
telefon/i 「電話する」に対して telefon/il/o 「電話する道具」（電話機）で何が悪いのか。結局そうやって非欧米人はエスペラントでも劣位に立たされ、「語根の品詞性を勉強しなきゃ」などとあせってしまうのである。
確かに、JEIの辞書でも telefonilo は載ってはいないけど、これからは telefon/il/o を使ってやる！
Mi legis la leterojn en iu retlisto.
La vorto "telefon/o" estas origine "telephone" aŭ "Telephon" kiel aparato. Do, oni ne diras ĝin kiel "telefon/il/o". Simple "telefono" singifas "aparaton por telefoni". Tiel la skribinto de la retlisto estis korektata de spertulo kompleze kaj ĝentile. "Ĉiu vortoradiko havas sian propran parolelementecon. (La radiko "telefon" ne estas origine verbo, sed substantivo, do, "telefon/il/o" ne derivas el "telefon/i".)
Simple, la origino de "telefoni" estas "telefono", ne estas male. Tial oni ne telefonas per telefonilo, sed per telefono.
Certe, unuflanke por mi interesa estas ke eŭro-lingva Esperanto tiel tenas la vorton "telefono"n en la aro de la vorto, sed aliflanke tia scio estas tre vanta!
En la angla vorto "(tele)phone" estas nombrebla kaj malnombrebla substantivo, verbo, adjektivo, adverbo, ĉu ne? Malgraŭ tio, prediko "telenon estas esence substantiveca" tre iritas min.
Fi! Malgraŭ miksdevena lingvo Esperanto, ĝi predikas nin? Ĉu ĝi tiel estas supera?
Kial kaj kiel estas malbone, "telefonilo por telefoni"? Do, tiamaniere ne-okcidentaj homoj estas sube starigataj ankaŭ je Esperanto, kaj ne-okcidentanoj kredas trudeme, "mi devas profunde studi la parolelementecon de vortoj".
Kvankam certe en la vortaro de JEI ne troviĝas la vorto "telefonilo", de nun mi uzu la vorton "telefonilo"n.
参考：
http://www.sal.tohoku.ac.jp/~gothit/ro0811.html『エスペラント日本語辞典』の使い方(9) 品詞
http://blog.goo.ne.jp/esperakira/e/8659d75e118af67baa48bc9c20c11e8fエスペラントな日々
単語の構成
…
・「語根の持つ本来の意味」を「語根の品詞性」で説明することも出来る。
この場合、broso〔ブラシ（名詞）〕、kombi〔櫛などですく（動詞）〕が基本の語である。ふつう、辞書にはこの基本語の形で現れる。しかし、多くの辞書編者が本来の意味に十分な注意を払っていない。
