コントロール と kontroli

https://vortaro.net/#kontroli_kd
┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬┬
kontrol/i (tr)
1 Detale esplori, ĉu io estas tia, kia ĝi devas esti:

  • virta edzino kontrolas la iradon de aferoj en sia domo ;
  • juna patrino, kontrolanta per sia rigardo la petolemajn movojn de du (infanoj) ;
  • ni devas kontroli ĉiun vorton, ĉar alie li nin batos per silaboj ;
  • kontroli la vortojn (t.e. ilian formon) per skribado oni ne povis ;
  • estas necese kontroli fakton, antaŭ ol bazi sur ĝi tutan teorion;
  • la L.K. estas komisiita zorgi pri la konservado de E. k kontroli ĝian evoluon;
  • kontroli la kalkulon de la hotelmastro, la nombron de la voĉdonintoj;
  • drinku tutajn tagojn, sed kontrolu viajn agojn (gardu la konscion pri ili);
  • ekspertizisto kontrolas la kontojn de banko;
  • la ŝtato severe kontrolas la enmigradon.

2 Esplori, ĉu io estas konforma al supozo:

  • oni iras al la kongresoj por kontroli, ĉu oni ĝuste ellernis la lingvon;
  • mi volas definitive kontroli, ĉu mi povos […] ;
  • li ĉirkaŭrigardis por kontroli, ĉu vere minacas lin danĝero .

☞ ekzameni, inspekti.
Rim. Oni ne uzu kontroli en la senco de regi, gvidi.
┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴┴

Rim.とは Rimarko 注意 の略。
kontroli を「支配する」とか「導く」、つまりコントロールする、という意味で使うな、と末尾に書いてある。


https://www.monato.be/2007/009128.php?p ←ここにも突っ込みがはいっている。


エスペラントの kontroli の語源については何かで読んだ気がするが、思い出せない。
もう、多くの人が「制御する」という意味で kontroli を使っているのだから、そのように流通させてはどうかと思う。